Pazar, Pazar Günü Doğankent'te Yaşanır


Geçtiğimiz günlerde alınan hafta sonu sokağa çıkma yasağının ardından Doğankent Belediye Başkanlığınca geçici süre ile pazarın perşembe günleri kurulması kararlaştırıldı. 

Ancak bazı vatandaşlarımız bunun hep perşembe olacağı ile ilgili endişe içerisindeler. Tam da bu noktada 2014'te yayınladığımız bir yazıyı tekrar yayınlama gereği duyduk. PAZAR, PAZAR GÜNÜ DOĞANKENT'TE YAŞANIR

Küçüklüğümden beri Pazar gününün bende başka bir yeri var. Bu görüşümün Doğankentlilerin büyük çoğunluğunu bağladığı düşüncesindeyim. Çünkü pazarın Pazar günü kurulduğu Doğankent o gün bir başka havaya bürünür, daha sevimli, daha coşkundur. 

Öncelikle herkesin malumu olan pazar konusunda üç beş kelam etmekte fayda olduğunu düşünüyorum. Satıcıların belirli günlerde mallarını satmak için sergiledikleri belirli geçici yerlerdir pazar. Ülkemizde il ve ilçelerde en az haftada bir vatandaşların rahatlıkla alış veriş yapabileceği ve herkese hitap eden pazarlar kurulur. O gün sokaklar dolar taşar insanlardan. Çevre ilçelerden ve köylerden insanlar inerler hem alış veriş için, hem de arkadaşlarını, dostlarını görmek, onlarla halleşmek için.

Pazar günü normalde insanların tatil günüdür ve o gün genelde evde dinlenilerek geçirilir. Esnafların çoğunluğunun iş yerlerinin kepenkleri kapalıdır, tezgâhları açık göremezsiniz. Ancak Doğankent, ülkemizde pazarın Pazar günü kurulduğu ender yerlerden biri olarak farklılığını ortaya koyuyor.

En kalabalık gününü Pazar günü yaşayan Doğankent'te o gün hayat daha bir başkadır, daha canlıdır, rengârenktir. O gün Giresun ilimizin diğer ilçeleri ve çevre iller olan Trabzon ve Gümüşhane'den gelen esnaflar ve kurduğu sergiler pazara hayat verir. Ayrıca mevsimine göre köylerden gelen köy ürünleri de zaman zaman tezgâhta yerini bulur. Satıcılardan bazıları suskundur müşteri bekler sabırla. Bazıları da avazı çıkıncaya kadar bıkmadan usanmadan bağırır dikkatleri çekmek ve daha fazla ürün satmak için. Bir köşede Araköy'ün buğday ekmeği gözlerinizi kamaştırır derken hemen yanında pestil kömeye adapte olursunuz. Köprü başından kamyonu ile mekan tutan satıcının Erzurum Patatesini çuvallarla sattığına şahit olursunuz. Seyyar satıcılar kervanında tatlıcılar da vardır, tanesini 1 TL'den satarlar tatlının. Mevsimine göre çeşitli ürünler alıcıya çıkar. Güdül Köyü'nden Enver Bayram mevsimi en iyi takip eden seyyar satıcı olarak bir bakarsınız suda mısır pişirir seyyar aracı ile. Bir bakarsınız fasulye, marul, lahana satar. Kış vakti yaklaşınca en iyisi en dirisi burada gel vatandaş diyerek hamsi-balık sattığını görürsünüz.

Sokak araları alışveriş tezgahları ile dolar. Havanın yağacak olması ihtimali onları çadır kurmaya sevk eder.

Tirebolu ile Kürtün arasının insanları Pazar gününü genelde Doğankent'te geçirirler. Özellikle Günyüzü ile Eymür'den yoğun insan akışı sağlanır. Sabahın erken saatlerinde başlayan canlılık yaz aylarında akşam vakitlerine, kışın ise öğleden hemen sonraya kadar devam eder.

İlk zamanlarda ismi Harşit olarak bilinen ilçemiz 1952 yılında Gümüşhane'den ayrılarak Giresun'a bağlanmıştır. Bu ayrılık Doğankent pazarında ciddi mana da etkilememiştir. Bu tarihten bir yıl önce değişiklik yaşanmıştır Doğankent'te. Bu değişiklik Doğankent'in Pazar günü ile ilgilidir. Doğankent'te birçok insana yönelttiğim bu soru ilk başta çok ilginç karşılandı. Doğankent'in bundan önceki pazarı hangi gün kuruluyordu. Daha sonra neden ve ne zaman değişikliğe gidildi. Altmış beş-yetmiş yaşın üzerindeki bazı insanlarımız bu sorunun cevabını hatırlayamadıklarını belirttiler. Bazıları da çocukluklarında Pazarın Cuma günü olarak kurulduğunu ve o gün hem pazarı hem de Cuma namazını eda ettiklerini ifade ettiler. Tarihsel bilgisi ile dikkatleri üzerine toplayan ve 90’lı yaşlarda olduğu belirtilen İhsan Osmanlıoğlu net tarihi 1951 olarak verdi. 1951 yılına kadar Doğankent'in pazarının Cuma günleri kurulduğunu belirten Osmanlıoğlu sanki sorumuzun cevabına önceden hazırlanmıştı. Ancak Tirebolu'nun ve Güvende Yaylalarının da Cuma günü olması nedeniyle Doğankent'in pazarından istenilen verimin elde edilemediği bu nedenle değiştirilmesinin gerekli olduğu konusunda görüş öne sürüldüğünü belirtti. İlk etapta Çarşamba olarak düşünülmüş ancak Çarşamba günü Kazıkbeli Yaylasının ve Kürtün'ün pazarı olduğu belirtilerek bu düşünceden vazgeçilmiştir. Nihayetinde Pazar gününde karar kılınmıştır. 

Doğankent'in Belediye Başkanlarından Şenol Tekin'e aynı soruyu yönettiğimizde küçüklüğünde takriben dokuz on yaşlarında pazarın Cuma günü kurulduğunu hatırladığını ancak değiştirildiğini söyledi. Süttaşı Mahallesi'nden Ahmet Günay da aynı bilgilere yakın veriler sununca 1951 yılında bu olayın gerçekleştiği kanaatine vardık. Belediyenin elinde bu konu ile ilgili herhangi bir bilginin ya da belgenin olmadığını öğrendik. Çünkü Doğankent Belediyesi 1968 yılında kurulduğu için böyle bir kayıt söz konusu değildi. Ancak daha önce nahiye olan ilçemizin pazarı ile ilgili veriler biraz araştırma ile ortaya çıkarılabilir. 

1968’de Doğankent Belediyesi kurulunca ilk Belediye Başkanı Talat Şağban döneminde Pazar milletin dinlenme günü denilerek kısa süreli de olsa değişime gidilmiştir. Pazartesi için karar kılınmış ve bir iki ay gibi kısa bir süre pazartesi olarak devam etmiş ancak gerek Espiye’nin ve gerekse Torul'un pazarının pazartesi olmasının Doğankent pazarını Doğankent'e gelen esnaflar açısından ciddi anlamda etkilemesi ve vatandaşlar arasında pazartesinin pek kabul görmemesi nedeniyle Pazar gününe geri dönüş yapılmıştır.

Sonuçta günümüze kadar gelen bir Pazar günü anlayışı vardır. Ancak Pazar gününün Pazar için uygun olmadığı zaman zaman dillendirilmiştir Doğankent'te. Bedelli Askerliğin zaman zaman gündeme gelmesi gibi. Hatta değiştirilmesi ile ilgili değişik fikirler de ortaya atılmıştır. Özellikle esnafların bazılarının bu konuda ciddi anlamda istekleri olduğu görülmüştür. Salı ve Perşembe günlerine sıcak bakmışlardır. Ancak ne zaman gündeme gelse vatandaşlar arasında olumlu karşılık bulmamış; hatta rahatsızlık yaratmıştır. Çünkü vatandaş alışılagelmiş bir günün heba edilmesi taraftarı değildi.

Doğankent'te Pazar 1964 yılına kadar bugünkü HES sahasında kuruluyordu. Santral sahası eski yerleşim birimiydi ve sahaya giden yolun kenarlarında dükkânlar, fırınlar ve evler bulunuyordu. İlk girişte Molla Osmanoğlu Ali Şağban'a ait kahvehanenin çay tiryakilerinin durağı olduğu söyleniyor. Yol kenarlarında pazar kuruluyordu. Doğankent Hidroelektrik Santrali inşaatı 1964'te başladı, 1971'de sona erdi. Santralin kurulması ile Doğankent bugünkü yerinde yaşam buldu. Pazar da bugünkü yerine taşındı. Pazar yerinin büyük bir kısmını Arif (Ünlü) Ağanın verdiği belirtiliyor. 1990 sel felaketi sonrasında çok olmasa da Pazar yerinde ufak tefek değişikliklerin olduğu göze çarpmaktadır. 

Son zamanlarda gündeme gelen mevzu ise Pazar yerinin Harşit Çayı'nın karşısında bulunan boş sahaya kurulması düşüncesidir. Bu düşünce gerçekleşir mi gerçekleşmez mi şimdiden kestirmek zor ama vatandaşların da bu düşünceye olumlu baktığı kanaatindeyim. 



Okunma Sayısı: 978