"Okul ve İş Hayatındaki Başarısızlığa Dikkat"

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan bireylerin günlük yaşamlarını sürdürürken pek çok sorun yaşadığını belirten Yelboğa şöyle devam ediyor: Okul ya da iş hayatında başarısızlıklar, unutkanlıklar, düzenli ve organize olamama durumu kişinin hem kendisini hem de yakınlarını zorlamaktadır. Bu noktada, DEHB'nin erken dönemde fark edilmesi ve tedavisi çok önemlidir.

Dikkat EksikliÄŸi ve Hiperaktivite BozukluÄŸu'nu ortaya çıkaran faktörler, genetik, biyolojik, çevresel ve psikolojik faktörler olmak üzere 3'e ayrılıyor. AraÅŸtırmalara göre genetiÄŸin rolü yüzde 80 olmakla birlikte genetik dışında beyin kimyası, çevresel faktörler, mizaç özellikleri de DEHB'in geliÅŸmesine neden oluyor. Moodist Psikiyatri ve Nöroloji Hastanesi'nden Dr. Öğr. Ãœyesi Psikiyatrist Zekeriya YelboÄŸa, aileden alınan kalıtımsal özelliklerin genetik özelliklerimizi belirleyerek Dikkat EksikliÄŸi ve Hiperaktivite BozukluÄŸu'na neden olduÄŸunu, bununla birlikte kafa travması, düşük doÄŸum ağırlığı, prematüre doÄŸum, gebelikte sigara/alkol ve madde kullanımı, doÄŸum sonrası ağır metallere maruz kalma gibi faktörlerin de DEHB geliÅŸiminde etkili olduÄŸunu belirtiyor. 

Çocuklukta ve Yetişkinlikte Belirtiler Farklı

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu'na sahip kişilerin dikkatini toplamak, odaklanmak, bir işe başlamak ya da işlerini sürdürmek konusunda sorunlar yaşadığını belirten Yelboğa: Dikkat eksikliğinde en temel problem bir şeye odaklanmama değil, o sırada içinden geçen başka bir şey yapma isteğine engel olunamamasıdır. Bunun yanında dikkatin kolayca dağılması, çabuk sıkılma, plan yapmakta güçlük, sıkıcı ve zihinsel iş gerektiren işleri yapmaktan kaçınma, düzenli olamama, unutkanlık DEHB'de görülen dikkat ile ilgili sorunlar. Belirtileri çocukluk çağında, çocuğun okulda eşyalarını unutması, yetişkinlik zamanında ise banka kartını, cüzdanını kaybetme şeklinde kendini gösterebilir. Bir başka şekilde ise çocukların ders esnasında hayal kurması, yetişkinlerin ise zihninin sürekli çalışması şeklinde görülebilir diyor. Bir diğer sorunun ise dürtüsellik ile ilgili olduğunu belirten Psikiyatrist Zekeriya Yelboğa şöyle devam ediyor: Düşünmeden aklına geldiği gibi hareket etme ve sonucunu düşünmeme, ani ve fevri şekilde karar verme, konuşma tamamlanmadan cevap verme, başkalarının sözünü kesme, sıra beklemekte güçlük çekme ve sabırsızlık DEHB'de dürtüsellik ile ilişkili sorunlardır. Çocukluk çağında çocuğun sırada bekleyememesi, yetişkinlikte ise banka sırasında bekleyememesi örnek olarak verilebilir. Hiperaktivite (aşırı hareketlilik) ise hareket eden bir motor varmış gibi hızlı davranma şeklinde kendini göstermektedir. DEHB olan bireyler sık sık hareket etme, kıpırdanma, sallanma, ayaklarını sallama, bir yerde uzun süre oturamama ihtiyacı içinde olabilir. Okulda ders sırasında kıpırdanma, silgi ile oynama görülürken, yetişkinlikte ise toplantı sırasında sürekli hareket halinde olmak şeklinde kendini gösterebilir.

DEHB Tedavisi Uzun Solukludur

DEHB tedavisinde erken tanının ve doÄŸru tedavinin önemini vurgulayan ve hastalığın ilk fark edilme döneminin çocukluk ya da ergenlik çağı olduÄŸunu belirten Psikiyatrist Zekeriya YelboÄŸa: Bu dönemde fark edildiÄŸinde ve destek alındığında kiÅŸiler hastalığını tanıyarak nasıl yöneteceÄŸini öğrenmiÅŸ olur. Bu noktada, günlük yaÅŸamda yaÅŸadığı sorunlarla daha kolay baÅŸ edebilir. YetiÅŸkinlikte DEHB tedavisine baÅŸlandığında, kiÅŸilerin yaÅŸamında yeni beceriler edinmesi ve bunu günlük yaÅŸamının bir parçası haline getirmesi zaman alabilir. DEHB tedavisi uzun solukludur. DeÄŸiÅŸim için tedaviyi sürdürmek ve belirli beceriler edinmek önemlidir. Planlama, organizasyon, dürtüsellik ile baÅŸ etme gibi konularda yeni beceriler edinirken kiÅŸiler tedavinin bir aÅŸamasında sıkılmakta ve tedaviyi sürdürmekte zorlanmaktadır. Tam bu noktada tedaviye devam etmek, yeniden becerileri aktifleÅŸtirmek DEHB tedavisinin önemli bir parçasıdır. Rutin kontrollerinize gidin, psikiyatrist ve terapistiniz ile süreci takip edin. YaÅŸadığınız sorunlar üzerinden birlikte program yürütün. diyor. 

Tedavi İki Aşamadan Oluşmaktadır

DEHB tedavisinin iki aÅŸamadan oluÅŸtuÄŸunu belirten Psikiyatrist Zekeriya YelboÄŸa: DEHB psikometrik testlerle desteklenerek ayırt edildikten ve bir psikiyatrist tarafından tanı konulduktan sonra tedaviye hastalığın düzeyine göre baÅŸlanmaktadır. Tedavi iki aÅŸamadan oluÅŸmaktadır: Ä°laç tedavisi ve psikoterapi. AraÅŸtırmalara göre, düzenli ilaç kullanımı ile belirtilerin büyük oranda iyileÅŸtiÄŸi görülmektedir. Aynı zamanda, ilaç tedavisi ile psikoterapinin birlikte kullanımının, dikkat eksikliÄŸi, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri üzerinde etkin olduÄŸu gözlenmiÅŸtir. diyor. 

Editöre Not: Moodist Psikiyatri ve Nöroloji Hastanesi, Şubat 2016'dan bu yana, 10 bin 200 metrekare kapalı alana sahip, 8 katlı modern binasında hizmet veriyor. Moodist, 75 yatak kapasitesi, suit ve konforlu hasta odaları, erişkin ve çocuk poliklinikleri, bağımlılık, kadın ruh sağlığı, acil psikiyatri bölümleri ve tüm psikolojik tanı testleriyle ruh sağlığına yönelik bilim ve teknolojinin gerektirdiği koşulları sağlayan, insan odaklı, tam teşekküllü özel bir psikiyatri hastanesidir. Moodist'in akademik kimliğe sahip profesör, uzman hekim ve psikologlardan oluşan tedavi kadrosunda ayrıca; anestezi, iç hastalıkları, nöroloji uzmanı, diyetisyen ve tecrübeli sağlık personeli de bulunuyor.

Giriş: 18 Ekim 2022 | Güncelleme: 18 Ekim 2022 | Okunma: 250

Kaynak: Eda SaÄŸlam