"Dikkat Eksikliği ve Hiperaktiviteyle Karıştırılıyor"

Bipolar bozukluğun tedavisinde özellikle ilaç tedavisinin aksatılmaması gerektiğini belirten Tarhan, ilaç tedavisinin kesilmesi halinde hastalığın yüzde 60 tekrarlama durumunun olduğunu söyledi. Çocuk ve ergenlerde de bipolar bozukluk görüldüğünü kaydeden Tarhan, bu dönemde bipoların dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile karıştırılabildiği uyarısında da bulunuyor. Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, bipolar bozukluk ve tedavi yöntemlerine ilişkin değerlendirmede bulundu.

Prof. Dr. Nevzat Tarhan, bipolar bozukluÄŸun iki uçlu mizaç bozukluÄŸu olarak Türkçe'ye çevrildiÄŸini belirterek Bipolar bozukluk sadece hastalığın bir bölümünü tanımlıyor. Duygu durum bozukluÄŸunun en önemli parçası, bipolar bozukluk oluyor. Bu rahatsızlıkta bir etki, manik depresif olarak görülüyor. Yani hastalıkta bir manik dönem var bir de depresif dönem var. dedi. Bipolar bozukluÄŸun sadece depresifte görülmediÄŸini ifade eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Bazı durumlarda kaymalar oluyor, bazı eÅŸik altı grupları bulunuyor. Sabah baÅŸka akÅŸam baÅŸka olan tipler var. Sabah çocuÄŸunu sever öper, akÅŸam da bela okuyabilir. Bu eÅŸik altı durum bozukluÄŸu olarak tanımlanıyor. dedi.   

Manik dönemde çok risk alınabiliyor

Bipolar bozukluÄŸun klasik tipinde duygu durum atakları olduÄŸunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Manik dönemde kiÅŸiye güven ve cesaret geliyor. Çok büyük riskler alabiliyor, düşüncesi hızlanıyor. Böyle durumlarda  hemen bizlere haber verilmesi gerekir çünkü kiÅŸinin ilaçlarının dozlarının yeniden ayarlaması sözkonusu olabilir. Böylece hastanın mani dönemine  girmesi önlenmiÅŸ oluyor. dedi.

Kimi zaman çok özgüvenli sanılıyorlar

Bipo mani olan kiÅŸilerin çok fazla anlaşılamadığını, dışardan çok cesur ve özgüvenli olarak deÄŸerlendirildiÄŸini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Fakat aynı kiÅŸi, birkaç gün sonra durgun, neÅŸesiz ve ortalama bir insan gibi davranabiliyor. Bu kimi zaman üç beÅŸ gün, bazen bir hafta bazı durumlarda daha uzun olabiliyor. Beynindeki tüm kimyasallar tükendiÄŸi için o geçtikten sonra kiÅŸi, hızla depresyona girebiliyor.  

Depresif dönemde majör depresyon bulguları görülür

Hastalığın depresif döneminde majör depresyonun bulguları görüldüğünü kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Kişi bu dönemde bir şeyden zevk alamıyor. Uyku ve iştahsızlığı oluyor. Diğer taraftan düşünceler ağır geliyor. Bazıları kilo veriyor, bazıları alıyor. Konsantrasyon bozuluyor. dedi.

Manik dönemde konsantrasyon artar

Bipolar bozukluğun manik döneminde ise tam tersi durumların yaşandığını kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Konsantrasyon artar. Kişinin manik döneminde yaptığı tablolar müthiştir. Canlı renkler kullanır, kırmızı sarı yeşil... Depresif döneminde yaptığı tablolarda da karamsar renkler vardır. Siyah mor, koyu kahverengi renkleri kullanır. O döneme göre hayata bakış açısı değişir. dedi.

Bipolar bozukluk tedavisinde zaman zaman zorluklar da yaşanabildiğini ifade eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Hasta depresif dönemde büyük bir depresyon atağı değilse yani Hayattan hoşlanmıyorum hiçbir şeyden zevk almıyorum diyorsa tedavi ediliyor. Ama manik dönemde bazı hastalar tedaviyi reddediyor. Özellikle aile en çok ondan şikâyet ediyor. Özellikle antidepresanlar, duygu durum düzenleyici olmadan alınırsa depresyondaki kişinin manisi atağa geçiyor. dedi.

Sol beynin eril beyin yani muhakeme analiz konuşma hesaplama ile ilgili, sağ beynin ise duygular ve heyecanlarla ilgili olduğunu, ön beynin ise mantıksal duygusal beynin dengesini sağladığını kaydeden Tarhan, Bu hastalıkta kimya bozulunca denge bozuluyor. Ön beyin yani kaptan köşkü yetersiz olursa bazen mantıksal beyin baskın oluyor kişi depresif oluyor. Bazen de duygusal beyin baskın oluyor ve kişi coşkulu oluyor. Kaptan köşkü denilen ön beynin sağlıklı olması çok önemli. Ama burada beyin fonksiyonu bozulmuş. diye konuştu.

Toplumda görülme oranı yüzde 1-5 arasında değişiyor

Bipolar bozukluÄŸun toplumda görülme oranının da yüzde 1 ile 5 arasında olduÄŸunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Manik depresif olan kısmı yüzde 1 civarında ama diÄŸer duygu durum düşünürsek yüzde 5'lere kadar var ve bu önemli bir rakam. dedi.   

Madde kullanımı yatkınlığına neden olabiliyor…

Bipolar bozukluğun tanılanmasının kolay olmadığını kaydeden Tarhan, Birçoğu zeki kişiler oluyor, hayal güçlerini çok geliştiriyorlar. Duygu durum bozuklukları olan kişilerin hayatı yolunda giderken iş hayatı ya da aile hayatlarında büyük sorunlar yaşayabiliyor. Yani hem kişinin hem de yakın çevresinin hayatlarını olumsuz yönde etkileyebilen bir hastalık. Bazılarında ise madde kullanımına yatkınlık görülebiliyor. Hem manik dönemde hem depresif dönemde madde kullanımının çok olduğunu da bazı araştırmalar ortaya koyuyor. Bu kişiler toplumda abartılı hareketleriyle de dikkat çekiyor. dedi.

Bipolar bozuklukta beynin kimyası bozuluyor

Bipolar bozukluÄŸun beynin biyokimyasal fonksiyonun bozulmasıyla ilgili bir beyin hastalığı olduÄŸunu ifade eden Prof Dr. Nevzat Tarhan, Beyin kimyası bozulduÄŸu için ruh kendini beyin vasıtasıyla ifade edemiyor. Bu aslında ruhsal bozulma deÄŸil. Ruhsal dinamiklerindeki ifadede bozukluk var.   Ruh ilaçla düzelir mi? Düzeliyor iÅŸte. Madde kullanıyorsun yani uyarıcı maddeler alıyorsun maniÄŸe sokuyor. Depresyon ilaçlarını fazla alıyorsun maniye sokuyor. Bunun ne kadarı psikolojik dediÄŸimiz zaman artık biyolojik olmayan psikiyatrik hastalık çok, kiÅŸilik bozukluklarının bile biyolojik durumları var. Duygu durum bozukluÄŸunda örtülü depresyon ortaya çıkıyor. KiÅŸinin korkularını ve geçmiÅŸ travmaların o dönemde çok rahat konuÅŸtuÄŸunu görüyoruz.  Hepsi medikal olarak anlaşılması ve araÅŸtırılması gereken rahatsızlıklar. dedi. 

Hiperaktivite ilaçlarının kullanımına dikkat

Çocuklar ve ergenlerde de bipolar bozukluk görüldüğünü kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, YetiÅŸkin dönemindeki bipolar bozukluktan farklı olarak, epizotlar, hipomanik epizotlar birkaç gün bazen birkaç hafta sürüyor. Çocuklar ve gençlerde 24 saat sürse bile bipolar tanısı alınıyor. Birgün çok coÅŸkulu ertesi gün normale dönüyor… Gelgitleri varsa dikkat edilmeli. Bazen çocukta ortaya çıkan belirtiler yanlış bir ÅŸekilde hiperaktive diye tedavi ediliyor, hiperakitivite deÄŸil aslında. Hiperaktive için verilen ilaçlar onların bipolarını daha fazla arttırıyor. Hiperaktive ilaçları duygu durumu uyardığı için beyindeki dopamin artışına baÄŸlı etkileniyyor.  Bu kiÅŸilerde de aşırı salgılanma sonucu duygu durum deÄŸiÅŸikliÄŸine yol açabiliyor. ÖrneÄŸin çocuk ya da genç, okulda da herkese kafa tutan bir çocuk oluyor birden bire... Sanıyorlar ki çocuk anti sosyal oldu, çocuk raydan çıktı zannediliyor... Ele avuca sığmayan çocuklarda sadece hiperaktivite deÄŸil duygu durum bozukluÄŸunun da düşünülmesi gerekiyor. uyarısında bulundu.

İlaç tedavisi kesilirse hastalık tekrarlıyor

Bipolar bozuklukta tedavinin aksatılmaması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Bipolar bozuklukta ilaç tedavisi önemli. Bu tedavi çok başarılı. İlaç tedavisi bir sene içinde kesilirse yüzde 60 tekrarlama olur. Hiçbir şikayeti kalmayana kadar ilaca devam edilmesi gerekir. Duruma göre hekimin karar vermesi önemli. Hastalıkla ilgili risk yoksa ilaç kesme planı yapılıyor. İlaçların çoğu da güvenli ilaçlardır. diye konuştu.

Manyetik uyarım tedavileri de kullanılıyor

İlaç tedavisinin yeterli olmadığı durumlarda manyetik uyarım tedavilerinin de uygulanabildiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Bazı durumlarda ilaç tedavisi yeterli oluyor. Ancak bazı durumlarda nöromodülasyon tedavisi dediğimiz beyne manyetik uyarı vererek yapılan tedaviler var. Hastalığın her iki döneminde de etkili tedaviler, beyin kimyasını daha hızlı düzeltiyor, ilaç tedavisi ile güçlendirme yapıyorlar. dedi.

Aşırı kontrolcü aile tutumları zarar verebilir

Bipolar bozukluk tedavisinde aile tutumlarının da önemine işaret eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Ailenin ilaç dışında çok karışmaması gerekir. Müdahale edince beynin kimyası bozuluyor ve hastalık nüksediyor. Kontrol edilebilmek zararlı değil faydalıdır ama aşırı kontrolcü ve müdahaleci ailelerde kişinin kaygısı yüksek oluyor ve hastalık artıyor. uyarısında bulundu.

Giriş: 25 Haziran 2022 | Güncelleme: 25 Haziran 2022 | Okunma: 441

Kaynak: Ali Aksoy