"Böbrek Taşının Bu Belirtilerini Önemseyin"

GeçmiÅŸ dönemlerde erkeklerde kadınlara göre 2-3 kat daha fazla görülen böbrek taÅŸları, günümüzde kadınlar ve çocuklarda da sık görülmeye baÅŸladı. Hiçbir belirti vermeden sinsi bir ÅŸekilde ilerleyebilen böbrek taşı çoÄŸu zaman hastaların baÅŸka bir ÅŸikayet için gittikleri doktor kontrollerinde ortaya çıkıyor. Toplumda her 10 kiÅŸiden birinin hayatının bir döneminde karşılaÅŸtığı böbrek taşı sorunu, yeterli su tüketimi, dengeli beslenme, hareketli yaÅŸam ve ideal kiloya dikkat edilmesi ile kontrol altına alınabiliyor. Memorial ÅžiÅŸli Hastanesi Ãœroloji Bölümü'nden Doç. Dr. Mehmet Yılmaz Salman, böbrek taÅŸlarının nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi. 

Toplumun yüzde 15'i hayatının bir döneminde böbrek taşı ile karşılaşıyor

Tüm dünya nüfusunun yüzde 15'inden fazlasında görülen böbrek taşı, coğrafi faktörler ve yaşam koşulları nedeniyle ülkemizde de bu oranlarda görülmektedir. Böbrek taşının en önemli sebepleri şunlardır,

• Genetik faktörler: Birinci derece akrabalarında böbrek taşı öyküsü olanlarda taş riski daha yüksektir.

• Yetersiz sıvı tüketimi:

• Beslenme: Hayvansal besinler, tuz, şeker ve oksalat içeren gıdalar böbrek taşı riskini artırır.

• Obezite ve hareketsiz yaÅŸam: Günümüzün en önemli saÄŸlık problemlerinden birisi olan fazla kilo ve hareketsiz yaÅŸam böbrek taşı da neden olur.  

• Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları: Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları ve bazı hastalıklar böbrek taşı riskini artırır.

• YaÅŸ ve cinsiyet: Erkeklerde kadınlara göre 2-3 kat daha fazla görülen böbrek taşı riski 30 yaşından sonra artar ve günümüzde kadınlar ve çocuklarda da sık görülmeye baÅŸlamış durumdadır.  

• CoÄŸrafi ve iklimsel faktörler: Ãœlkemiz gibi sıcak iklimlerde yaÅŸayan bireylerde böbrek taşı oluÅŸma riski daha fazladır.  

• Böbrek taşı geçmişi: Böbrek taşı geçmişi olan hastalarda ilk taş düşürüldükten sonraki 5 yıl sonra tekrarlama riski %50’nin üzerindedir.

Böbreğin içinde bekleyen taş dayanılmaz ağrılarla kendisini belli edebilir

Böbrek taşı denilince çoğu kişinin akla aniden başlayan dayanılmaz bel ağrıları gelir. Ancak böbrek taşları kendini belli etmeden, hiçbir belirti vermeden böbrek içerisinde senelerce saklı kalabilmektedir. Hiçbir ağrı şikayeti olmayan hastalar, çoğu zaman farklı bir hastalık nedeniyle doktora başvurduğunda çekilen ultrason ya da tomografide böbrek taşı hastası olduğunu öğrenmektedir. Hastalarda dayanılmaz ağrılara neden olan taşın kendisi değil, idrar kanalındaki idrar akışını engellenmesidir. Böbrek taşı ilk olarak kristal şeklinde (halk arasında kum olarak isimlendirilir) oluşur. Sağlıklı bir böbrekte ve günlük yeterli miktarda su tüketen kişilerde bu kristaller idrar ile atılarak birikim yapmazlar. Fakat kişinin böbrek yapısı idrar akışını yavaşlatacak şekilde ise ya da yeterli akım oluşacak kadar sıvı tüketimi yoksa bu kristaller böbrekte birikerek ve birleşerek taşa dönüşebilmektedir. İdrar akışını engelleyecek boyuta geldikten sonra hastanın yaşam konforunu olumsuz etkileyen böbrek taşları kendilerini bu belirtilerle gösterir

• Şiddetli ağrı

• İdrarda kan

• İdrar yaparken yanma

• Sık idrara çıkma

• Farklı idrar kokusu

• Mide bulantısı

• Ateş veya üşüme

Hastaya özel yöntemlerle böbrek taşı tedavi edilebiliyor

Bu belirtiler, taşın idrar yollarında tıkanıklığa neden olması veya enfeksiyon geliÅŸmesi durumunda daha belirgin hale gelebilir. Bu taÅŸların oluÅŸma sebeplerinin belirlenmesi tedavi baÅŸarısı açısından çok önemlidir. 2 cm'den küçük boyutlardaki böbrek taÅŸları, vücut dışı ÅŸok dalga tedavisi (ESWL) ya da idrar kanalından girilerek böbreÄŸin içine kıvrımlı aletlerle ulaşılan ve taşın lazer ile kırılıp toz haline getirildiÄŸi Retrograd intrarenal cerrahi (fleksible üreteroskopi) yöntemi ile tedavi edilmektedir. 2 cm'den büyük taÅŸlarda ise bel bölgesinden açılan 1 cm’lik kesi ile böbreÄŸin içine girilerek taÅŸların kırılması ile böbrekten temizlenebilmektedir. Tekrarlayan böbrek taÅŸlarında tedavi sonrasında taÅŸların oluÅŸma nedenleri belirlenerek hastaya özel tedavi programları uygulanır. Doktor kontrolünde uygulanan bu tedaviler dışında hastanın kilo kontrolü, dengeli beslenmesi, fiziksel aktivite durumu, yeterli su alımı, önerilen miktarda tuz ve ÅŸeker tüketmesi önemlidir. 

Giriş: 23 Mayıs 2025 | Güncelleme: 23 Mayıs 2025 | Okunma: 193

Kaynak: Memorial Ä°letiÅŸim