"Birinci Sınıfa Başlayan Çocukların Okula Uyum Sürecinde Neler Yapılmalı"

Bu süreçte ebeveyn tutum ve davranışları sürecin nasıl atlatılacağı konusunda önemli bir belirleyici olmakla birlikte çocuğun okula hazır olması düzeyi de önemli faktörlerden biridir. İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Psikoloji Bölümü'nden Uzm. Kln. Psk. Müge Leblebicioğlu Arslan okula uyum süreci ile ilgili bilgilendirmelerde bulundu.

Ebeveynlere notlar: 

•Duygular bulaşıcıdır, duygularınız çocuÄŸunuza doÄŸrudan bulaşır. Dolayısıyla çocuÄŸunun okula baÅŸlamasıyla ilgili kaygı ve korku gibi duygular yaÅŸayan ebeveynler bu duyguları çocuklarına da aktarabilirler. Bu noktada ebeveynin kendi duygusuna yönelik destek alması önerilir. 

•Belirsizlik yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da kaygı uyandırır. Soyut düşüncesi gelişmekte olan çocuğunuza okul sürecini somutlaştırarak gelişimine uygun bir dille anlatın. Örneğin, okulun nasıl bir yer olduğu, kaçta okula gideceği, onu kim nasıl ve nerden alacağı, orada kimler olacağı ve ne yapacakları konusunda sade anlaşılır bir dille bilgilendirin.

•ÇocuÄŸunuz okula baÅŸlamadan birlikte gideceÄŸi okulu gezin, sınıfını, kantini okulun tuvaletlerini ona gösterin öğretmeniyle tanıştırın. Bu tutum çocuÄŸun okulun nasıl bir yer olduÄŸu ve kendisini nelerin beklediÄŸi konusunda somutlaÅŸtırma yapmasına yardımcı olarak kendisini güvende hissettirecektir. 

•ÇocuÄŸunuz kaygı ve korku gibi olumsuz duyguları yetiÅŸkinler kadar doÄŸrudan aktaramayabilir. Bu dönemde duygular somatik deneyimlerle çıkabilir. ÖrneÄŸin karın aÄŸrısı, mide bulantısı, baÅŸ aÄŸrısı gibi belirtiler çocuÄŸunuzda gözlemliyorsanız duygularını ifade edilmesi için oyun yolu ya da resim yoluyla alan açın ve gerekli durumlarda uzmandan destek alın. 

•Abartıya kaçmadan kendi çocukluk deneyimlerinizden korku ve kaygılarınızdan bahsedebilir ve duyguları normalleÅŸtirebilirsiniz. Bunu yaparken çocuÄŸunuzun duygularını görmezlikten gelme ya da küçültmeye tutumunuzun kaymadığından emin olun. 

•Okula baÅŸlayacak olan çocukların olayları sebep sonu iliÅŸkisi ile iliÅŸkilendirmesini bekleriz. Ebeveyn olarak bu konuda çocuÄŸunuzla kurallar konusunda tutarlı bir tutum sergilemenizi öneririm. Bu noktada kurallarda zaman zaman esneklik ve fikir alışveriÅŸinde bulunma ortak bir karara varma çocuÄŸun düşünme becerisinin geliÅŸmesine yardımcı olacaktır. 

•Okul çağı çocuÄŸu bu yaÅŸlarda biricikliÄŸini ve bu biricikliÄŸinin ötekilerle iliÅŸki kurarak benlik saygısı üzerinde belirleyici etkiler oluÅŸturur.  Özellikle bu dönemlerde ebeveynlerin eleÅŸtirel baskıcı tutumları çocuÄŸun benlik algısında zedeleyici bir etki oluÅŸturabilir. ÖrneÄŸin, böyle bir çocuk olmaya devam edersen okulda hiç arkadaşın olmaz yaramaz çocukları öğretmenler sevmez iyi sen tembel çocuk ol tam tersi olumlu geri bildirimler veren destekleyici ebeveyn tutumları ise çocukta yüksek benlik saygısının oluÅŸumuna zemin hazırlar.  

•Okula baÅŸlayabilmek için dikkatini toplayabilme, verilen çalışmaları sonuna kadar yapabilme yani dikkatini sürdürebilme, el göz koordinasyonu, anneden ayrılabilme gibi birçok özellikleri çocuÄŸun barındırıyor olması gerekir. Bu özelliklerden bir ya da daha fazlasının olmaması çocuÄŸun okula uyum süreci üzerinde zorlaÅŸtırıcı bir etki oluÅŸturabilir. Okula ve okumaya akademik yaÅŸama tutumu olumsuz yönde etkilenebilir. Dolayısıyla okul öncesi fizyolojik geliÅŸimin takibi kadar duygusal, sosyal ve biliÅŸsel geliÅŸiminde okula uyum konusunda son derece önemli olduÄŸunu söyleyebilirim. ÇocuÄŸunuzun okula hazır olduÄŸunun ve geliÅŸimsel sürecinin uzman tarafından deÄŸerlendirilmesi ve test edilmesi uyum sürecinin saÄŸlıklı bir ÅŸekilde geçirilmesinde önemli bir rol oynayacaktır. Okula baÅŸladıktan sonra da benzer ÅŸekilde çocuÄŸun biyo-psiko-sosyal geliÅŸimi ebeveynler ve öğretmenler tarafından gözlenmeli herhangi bir geliÅŸimsel bozukluk belirtileri görülüyorsa psikolojik destek alınması faydalı olacaktır 

Giriş: 29 Ağustos 2023 | Güncelleme: 29 Ağustos 2023 | Okunma: 301

Kaynak: Ela Yavuz Yaman