"Bebeklerde Ayak Sağlığı"

Adatıp Ä°stanbul Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ä°. Teoman Benli, ailelerden en sık gelen soruları sizler için cevaplandırdı. 

Bebeklerin ayak gelişiminin normal ilerleyip ilerlemediğini nasıl öğrenebiliriz, Gözlem yaparken nelere dikkat etmemiz gerekir.

Anneler, doÄŸumdan hemen sonra hekimin doÄŸum hakkındaki deÄŸerlendirmesini mutlaka öğrenmelidir. DoÄŸumun nasıl geçtiÄŸi, kordon dolanması, çoÄŸul gebelikler, anne suyunun az olması, yeni doÄŸanda bir takım kas iskelet sistemi problemleri ve böbrek saÄŸlığı doÄŸuÅŸtan hastalıklar hakkında ipucu vermektedir. BebeÄŸin doÄŸumunu takiben morarma oldu mu? Nefes aldı mı, Bu soruların cevapları da yine beyin felci gibi bir takım hastalıkların geliÅŸmesi açısından önemlidir. 

Hastaneden çıktıktan sonra anne / baba, bebeÄŸin her altını açtığında ayaklarını görmektedir. Parmak sayısının 5'in altında veya üstünde olduÄŸuna bakmalıdır. Bebekler doÄŸumu takiben dizlerini bükülü ve kalçasını dışa dönük durumda tutarlar, bu en fizyolojik duruÅŸtur. Kalçayı ve dizleri düz tutan kundak baÄŸlama, hiperlaksitesi olan çocuklarda geliÅŸimsel kalça çıkığı ile sonuçlanabilir. 

Bebeklerin ayak tabanı yağ potin dediğimiz bir tabaka ile kaplı olup, tombiktir. Bu dönemde ayaktaki arklar oluşmaz. Benim bebeğim düztaban mı gibi bir endişe çoğu zaman gereksizdir.

Bebek ayaklarının içe veya dışa aşırı dönüklüğü varsa mutlaka bir ortopediste baÅŸvurulması gerekir. Yumru ayak (Pes Ekinovarus – PEV) denilen ayak deformitesi en sık görülen deformite olup, erken tedavi ile cerrahiye gerek kalmadan tamamen düzeltilebilmektedir. Yumru ayakta ayağın iç kısımında gamze vardır. Topuk ve ayak parmakları içe dönük ve ayak bileÄŸinde aÅŸağı doÄŸru eÄŸiklik vardır. 

Bebeklerin ayaklarının sağlıklı gelişimi için aileler nelere dikkat etmelidir, Bebeklerin ayak sağlığı için doğduğu andan itibaren kullanılan patiklerin seçimi nasıl olmalıdır, Her patik türü bebekler için uygun mudur.

Aslında tamamen normal bir ayakta kullanılacak özel patikler yoktur. Bebeğin ayağını sıkmayan ve yumuşak tabanlı olan her patik olabilir. Bakım için onarıcı kremler kullanılabilir. Ayak tırnakları asla dipten kesilmemelidir.

Çocukların büyük bir çoğunluğunda belirli bir yaşa gelene kadar içe basma görülmekte. Bu kalıcı bir hale gelebilir mi, Kalıcı olmaması için nelere dikkat edilmesi gerekir.

Genellikle kız bebekler 12-15, erkek bebekler 15-18 ay arası yürürler. Biraz önce bahsettiğim gibi ayağın iç tarafındaki iç ark ve ayak önünde yer alan enlemesine ark - ya da çukurluk diyelim – 5 yaşında oluşur. Gelişimsel esnek düztabanlık ancak 5 yaşından sonra değerlendirilebilir. Doğuştan düztabanlıklar zaten ileri derecede deformedir ve hemen ayırt edilir. Çoğu ebeveyn, anneanne ve babaannelerin zorlamasıyla doktorların kapısını aşındırır. Bu yüzden bu duruma torununu içe basıyor zanneden babaanne hastalığı diyoruz. Çoğu kaygılanılan durum genellikle normal gelişimin bir parçasıdır.

Bebeklerde / çocuklarda en sık görülen ortopedik problemler nelerdir

Birçok ülke ve bölgeye göre en sık problemler değişmekle birlikte, ülkemizde çocuk ortopedisi derneğinin de öne koyduğu en sık görülen problemler gelişimsel kalça çıkığı, çarpık ayak ve beyin felci gibi hastalıklardır. Bu problemlerin görülme sıklığının azalmasını sağlamak için her bebeğe 1. ayda kalça ultrasonografisi çekilmekte ve kalça çıkığı erken dönemde yakalanmaya çalışılmaktadır.

Çarpık ayak nedir? Nasıl bir tedavi yöntemi uygulanır

Çarpık ayak veya yumru ayak doğuştan ayak iç arkının aşırı olmasıyla giden ve ayaktaki küçük kemiklerde çıkık görülen bir deformitedir. Günümüzde bu deformiteyi Ponsetti Yöntemi yani haftalık tekrarlayan alçılarla 3-4 ay içerinde tedavi edebilmekteyiz.

Çocuklar kaçıncı aydan sonra yürümeye başlamazsa aileler bir uzmana danışmalıdır

Yukarıda da değindiğim gibi 18 aya kadar yürümeyen çocuklarda doğuştan kalça çıkığından şüphe edilmeli ve bir ortopediste götürülmelidir.

Bebeklerde yürüteç kullanımı zararlı mıdır, BebeÄŸin kemik geliÅŸimi için olumsuz bir etki oluÅŸturabilir mi? Yürüme kabiliyetini etkiler mi. 

Bu gerçekten önemli bir soru. Çocukların fizyolojik zamanlarda belirli hareketleri başarabilmesi beklenir yani asla vaktinden önce zorlanmamalıdır. Yürüteç, hoppala askısı, örümcek ve benzeri gereçler diz gelişimini bozarak Blount hastalığına ve dizlerde çarpıklığa yol açabilir. 9 aydan önce bu tür gereçler asla kullanılmamalıdır.

Ä°lk adımı atan bebekler için doÄŸru ayakkabı seçimi nasıl olmalıdır 

YumuÅŸak lastik altlı ve arka kısmında destek (ford) olan genellikle spor ayakkabılar tercih edilmelidir. Kösele ve kaygan tabanlı ayakkabılar kesinlikle kullanılmamalıdır. 

Giriş: 09 Kasım 2021 | Güncelleme: 09 Kasım 2021 | Okunma: 353

Kaynak: Adatıp İstanbul Hastanesi