"4. Türk - Alman Uluslararası Vergi Hukuku Bienali gerçekleştirildi"

Dijital Hizmet Vergisi ve Küresel Asgari Vergi konularının ele alındığı uluslararası konferansta son 10 yılda hızla artan dijital ekonomi gelirlerinin nasıl vergilendirileceği ve küresel boyuttaki etkileri değerlendirildi. Trump'ın göreve başlamasının uluslararası vergi müzakerelerinde yeni bir sayfa açıp açmayacağı, ABD'nin bu konudaki tavrı ve küresel iş birliğinin geleceği merakla izleniyor.

Alanında uzman yerli yabancı çok sayıda katılımcının bulunduÄŸu konferansın açılış konuÅŸmasını AltınbaÅŸ Ãœniversitesi Rektörü Prof. Dr. ÇaÄŸrı Erhan gerçekleÅŸtirdi. Prof. Dr. Erhan günlük hayatımızın bir parçası haline gelen dijital platformlardan alım satım iÅŸlerinin küresel bazda büyük etkileri olduÄŸunu dile getirdi. Hukukun dinamik bir alan olduÄŸunu ifade eden Prof. Dr. ÇaÄŸrı Erhan, sosyal iliÅŸkilerin, iktisadi ve siyasi yapıların deÄŸiÅŸimine paralel olarak evrildiÄŸini kaydetti. Vergi hukukunda da dijital geliÅŸmelere paralel, yeni düzenleme ihtiyaçları doÄŸuyor. Bu konferansta ele alınacak konuların, çıkacak sonuçların yayına dönüşmesi hem literatüre katkı saÄŸlayacak hem de yasa koyucu ve bürokratlara yol gösterecek dedi. 

Vergi avantajı, yatırım teşviği için kullanılmalı

Prof. Dr. ÇaÄŸrı Erhan, bayrak, para, pul basma gibi vergi almayı da bir egemenlik göstergesi olarak nitelendirerek, Bir devletin, kimden ne kadar vergi alacağına baÅŸkaları karışmaya baÅŸlarsa burada sorgulanması gereken ÅŸey egemenliktir. Dedi. Vergi koyma yetkisinin devletlerin en önemli egemenlik haklarından biri olduÄŸunu hatırlatan Erhan, Vergiyi hakkaniyetli bir ÅŸekilde toplayabilmek de en önemli görevdir. Vergi oranıyla vergi tahsilatı arasında doÄŸrusal bir baÄŸlantı olmadığı kanıtlandı zaten. Vergi oranları arttıkça daha fazla vergi toplanamıyor ki. TeÅŸvik aracı olarak kullanılması gereken vergide oranlar artırılırsa yatırım için gelen iÅŸ adamlarını Caymen adalarına kaçırırsınız. uyarısında bulundu. 

Amerika BirleÅŸik Devletleri'nin 1996'da açıklanan bir ulusal güvenlik dokümanında, küreselleÅŸmenin engellenemeyeceÄŸi ve özellikle de Amerikalılara çok büyük fırsatlar yaratacağının belirtildiÄŸi tespitinde bulunan Prof. Dr. Erhan o tarihten sonra ABD'nin politikasını, küreselleÅŸme adına hukuki ve iktisadi dönüşümlere karşı çıkanları baÅŸarısız devlet ya da hükümet ilan etme üstüne geliÅŸtirdiÄŸini anlattı. Bunun sadece ABD ile sınırlı olmadığını Batı'yı da kapsadığına dikkat çeken Erhan, Dünya Ticaret Örgütü'nden NATO'ya kadar bu yönde düzenlemeler yapıyor. Dünyanın esenliÄŸi, güzelliÄŸi, güvenliÄŸi, barışı, huzuru için deÄŸil, evvela Amerikalıların sonra da batılıların bugün yine çok moda deyimle küresel kuzeyin refahı için oluyor. dedi. 

Erhan, ek olarak bütün siyasi göstergelerin dünyanın çok önemli bir dönüşümün eÅŸiÄŸinde olduÄŸunu gösterdiÄŸine iÅŸaret etti. 2050'de çok farklı bir dünya düzeninin söz konusu olacağı öngörüsünde bulundu. Erhan Asya'da bir yükselme var. BRICS dediÄŸimiz bir oluÅŸum ve Çin, Rusya ile Hindistan arasında çok ciddi bir iÅŸ birliÄŸi var. Bunlar mevcut düzene karşı çıkıyorlar. Ä°kinci Dünya Savaşından sonra IMF ve Dünya Bankası kanalıyla hepimizi yönetiyorsunuz.  Buna yeter artık diyen 5 milyar kiÅŸi var. Artık mutlu azınlığın deÄŸil, mutlu çoÄŸunluÄŸun vergi düzeninin tesis edilmesini dört gözle bekliyoruz dedi. 

Vergide, küresel bir yaklaşıma ihtiyaç var

Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hasan Sınar da hayatın her alanında dijital dünyada daha fazla zaman geçirilmeye başlandığını belirterek bu işlemlerin vergilendirilmesinin önemli olduğunu söyledi. Vergide adalet ilkesine değinen Hasan Sınar, Sosyal eşitsizlikler belirgin bir şekilde hayatımızda. Dolaylı ve dolaysız vergiler arasındaki uçurum açıldı. Gelire uygun vergilendirme olabilmesi sosyal devletin güçlenmesi için küresel anlamda bir arayışa ihtiyaç var. Vergi konusunda yeni yaklaşımlara ve yeni yol haritası çizilmeli dedi.

Türkiye'nin Pillar 1'le geliri düşecek

AltınbaÅŸ Ãœniversitesi Mali Hukuk Anabilim Dalı BaÅŸkanı Prof. Dr. Leyla AteÅŸ, dünya ve Türkiye'deki uygulamalara iliÅŸkin tespitlerde bulundu. Dijital ekonomi ÅŸirketleri dâhil çok uluslu ÅŸirket kârlarının vergilenmesi için Türkiye'nin de üyesi bulunduÄŸu OECD çatısı altında iki çatallı bir çözüm arayışının uzun süredir devam ettiÄŸine dikkat çekti. Ä°lk ayak olan Pillar 1'in, çok uluslu ÅŸirketlerin vergilendirilmesinin temelinde yatan prensiplerin deÄŸiÅŸtirilmesini hedeflediÄŸini, ikinci ayak olan Pillar 2'nin ise yıllık hasılatı 750 milyon Euro'nun üzerindeki çok uluslu ÅŸirketlerin asgari düzeyde bir vergiye tabi olmasını amaçladığını aktardı. Prof. Dr. Leyla AteÅŸ, OECD'nin Pillar 1 çalışmalarının nihayete erdirmesi halinde, Türkiye'nin 7194 sayılı Kanunla 2019 yılında kabul ettiÄŸi dijital hizmet vergisini kaldırması gerekeceÄŸi bilgisini verdi. Bu durumun gelir beklentisi bakımından Türkiye'nin lehine görünmediÄŸinin altını çizdi. Mevcut hesaplamalara göre Türkiye'nin Pillar 1'dan elde edeceÄŸi gelir, dijital hizmet vergisinden elde ettiÄŸinin çok daha altında olacak. Ancak ÅŸu anda Pillar 1 çalışmalarının akıbeti bir belirsizliÄŸe doÄŸru sürükleniyor. diye konuÅŸtu. 

Türkiye, küresel asgari kurumlar vergisini uygularken yatırım teşvik sistemini gözden geçirmeli

OECD, Pillar 2 çalışmaları sonucunda 20 Aralık 2021 tarihinde küresel asgari vergi uygulanmasını kabul ederek, iç hukuklara aktarılmasına yön vermek için Model Kuralları yayınladı. Prof. Dr. Leyla AteÅŸ, Türkiye'nin bu kuralları 7524 sayılı Kanunla Temmuz 2024'te Kurumlar Vergisi Kanunu'na 5. Kısım olarak ekleyerek iç hukukuna aktardığını belirtti. Leyla AteÅŸ açıklamalarını şöyle sürdürdü: Pillar 2'nin özünde yatan mekanizma nedeniyle, bir ülkenin yatırım teÅŸvik sisteminde saÄŸladığı avantajlar nedeniyle almadığı vergi geliri, diÄŸer ülkenin vergi gelirine dönüşüyor. Bu durum, kurumlar vergisi oranları yoluyla uluslararası vergi rekabetinin sınırlanması anlamına gelir. Dolayısıyla, Türkiye'nin küresel asgari kurumlar vergisini uygularken yatırım teÅŸvik sistemini gözden geçirmesi ÅŸarttır. Bu ise ülkemizde uzun yıllardır hissedilen, vergi teÅŸviklerinin etkinliÄŸinin deÄŸerlendirilmesi ve etkin olmayan vergi teÅŸviklerinde reforma gidilmesi ihtiyacının karşılanmasını kaçınılmaz kılıyor. dedi. Son olarak vergi teÅŸviklerinin reform çalışmasının holistik bir bakış açısıyla Gelir Ä°daresi BaÅŸkanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ve CumhurbaÅŸkanlığı Yatırım Ofisi tarafından birlikte yürütülmesini önemle vurguladı. 

ABD, geliÅŸmelerden memnun deÄŸil

Münster Üniversitesi Hukuk Fakültesinden Joachim Englisch ise dijital ekonomiye yönelik vergilendirme çalışmalarının hızlandığını belirtti. Önümüzdeki dönemde dijital hizmet vergilerinin ortaya çıkardığı yasal ve siyasi sorunlara odaklanılması gerekeceğini vurguladı. Brezilya, Hindistan, Endonezya, Türkiye, Fransa, İtalya ve Birleşik Krallık gibi büyük ekonomilerin aralarında olduğu 20'den fazla ülkenin dijital hizmet vergilerini yürürlüğe koyduğunun altını çizdi. Ancak ABD'nin bu gelişmelerden memnun olmadığını da kaydeden Joachim Englisch, dijital hizmet vergilerinin özellikle ABD merkezli büyük teknoloji şirketleri üzerinde orantısız bir etki yarattığına dikkat çekti. ABD yetkilileri, bu firmaların bu vergilere ilişkin yurtdışında ödedikleri vergiyi mahsup edememesinden şikayetçi. ABD'nin mevcut politikaları, bu durumun düzeltilmesine yönelik herhangi bir değişiklik öngörmüyor. dedi

Giriş: 04 Aralık 2024 | Güncelleme: 04 Aralık 2024 | Okunma: 387

Kaynak: Altınbaş Üniversitesi